Ólafur hittir fyrir sig og sína

Stundum hitta menn sjálfa sig og vini sína fyrir þegar þeir ætla að skjóta föstum skotum að öðrum. Það gerir Óiafur Arnarson, innsti koppur í Kaupþingsbúrinu, í pistli á Pressunni. Upphrópanir hans um stöðutöku gegn krónunni gera ekkert annað en að leiða hugann að því hverjir það voru í raun, sem töldu sér sæmandi að ráðast af fullri hörku gegn krónunni. Það er rétt að rifja það upp, fyrir Ólafi og öðrum þeim sem gleyma eftir hentugleikum. Fyrr á þessu áru voru sagðar fréttir af því að hann væri á launum frá hagsmunaaðilum þegar hann gaf sig út fyrir að vera sjálfstæður hagfræðingur og pistlahöfundur.

Rannsóknarnefnd alþingis kannaði gjaldeyrisviðskipti í aðdraganda hrunsins í þaula og fjallar um þau í 4. bindi, 13. kafla. Þar kemur fram að Kaupþing, helstu eigendur og stærstu viðskiptavinir bankans bera ábyrgð á hruni krónunnar. Í niðurstöðum sínum kemst rannsóknarnefndin svo að orði:

„Það vakti athygli rannsóknarnefndarinnar að á því tæpa tveggja ára tímabili sem hér var til skoðunar var Kaupþing stór nettó kaupandi gjaldeyris á millibankamarkaði á meðan Landsbanki Íslands veitti miklu magni gjaldeyris út á markaðinn. Eins og fram kemur í kaflanum var Kaupþing ekki eingöngu að kaupa fyrir eigin reikning heldur einnig í miklum mæli fyrir hönd stærstu viðskiptavina sinna.           

Frá því í nóvember 2007 og fram í janúar 2008 keyptu fimm innlend fyrirtæki, það er Exista, Kjalar, Baugur og tvö félög tengd Baugi, 1.392 milljónir evra í framvirkum samningum og stundarviðskiptum við íslensku bankana. Meirihluti þess gjaldeyris var keyptur af Kaupþingi. Þetta vekur óneitanlega athygli sérstaklega í ljósi þess að viðskiptin voru mjög umfangsmikil miðað við fyrri viðskipti flestra þessara fyrirtækja.“

Hagfræðingnum Ólafi Arnarsyni til glöggvunar má svo einnig rifja upp ummæli Sturlu Pálssonar, forstöðumanns alþjóða- og markaðssviðs Seðlabanka Íslands, í yfirheyrslum fyrir rannsóknarnefndinni. Seðlabankinn hafði óskað eftir því við Fjármálaeftirlitið að það kannaði hegðun Kaupþings í gjaldeyrisviðskiptum, þ.e. mjög mikil kaup á gjaldeyri.  Sturla dró ekkert undan í lýsingununum:

 „Þeir ryksuguðu gjaldeyrismarkaðinn og svo þegar þeir eru búnir að því þá hætta þeir að kvóta inn á swap-markaðinn sem gerir það að verkum að í mars 2008 bara hrynur krónan og við stóðum náttúrulega algjörlega ráðþrota í málinu því að þegar þetta gerist fara CDS-in á bankann upp og það eru komnar alls konar áhyggjur af þeim þannig að erlendir aðilar sem eiga krónur þeir bara fara í panik að selja.“

Aðgerðir Kaupþings urðu sem sagt til þess að „í mars 2008 bara hrynur krónan“.

Ólafur Arnarsonar hrópar hátt um „árás á Ísland“ þegar fjölmiðlar dylgja um stöðu fyrirtækja á mínum vegum gegn krónunni, þótt enginn hafi getað bent á dæmi um slíka stöðu, enda finnast þau ekki. Hætt er við að Ólafur lendi í vandræðum með nógu sterk orð þegar hann fer loksins að tjá sig um hina raunverulegu, sönnuðu stöðutöku, sem varð til þess að „í mars 2008 bara hrynur krónan“.